Jakie podłoże będzie bardziej odpowiednie do szlifowania: papier czy płótno ścierne? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta – zależy bowiem od kilku czynników, m.in. materiału obrabianego, jego wymagań i warunków pracy.
Jakie są podłoża materiałów ściernych
Gdy mówi się papier lub płótno ścierne, ma się na myśli dwa różne materiały przeznaczone do szlifowania o bardzo podobnym wyglądzie. Dlatego często błędnie na płótno ścierne w arkuszach mówi się papier ścierny na płótnie arkusz. Jednakże należy rozróżniać te dwa materiały, gdyż mają one inne właściwości, które determinują zakres ich zastosowań w obróbce powierzchniowej. Wynikają one z odmiennej, aczkolwiek podobnej budowy tych narzędzi. Mówiąc płótno czy papier, ma się na myśli podłoże, które stanowi korpus materiałów ściernych. Na nie dopiero nanosi się spoiwo podkładowe w postaci odpowiednio skomponowanych żywic syntetycznych, które służą do mocowania ziarna ściernego tworzącego trzecią warstwę w strukturze materiałów ściernych. Czwartą warstwą jest spoiwo zalewowe. Niektóre z papierów i płócien ściernych mają jeszcze dodatkową piątą warstwę optymalizującą proces szlifowania, np. może to być stearynian przeciwdziałający zatykaniu się ściernicy pyłem powstającym podczas obróbki szlifierskiej drewna. Warto wiedzieć, że oprócz papieru i płótna, na podłoża materiałów ściernych wykorzystuje się fibry, folie, włókniny i siatki z tworzywa sztucznego.
Główne funkcje podłoży materiałów ściernych
Dobór odpowiedniego materiału na podłoże narzędzi ściernych nasypowych wynika z jego funkcji w procesie szlifowania. Po pierwsze, podłoże umożliwia kształtowanie tych narzędzi, np. wytwarzanie krążków czy arkuszy ściernych, które w przypadku arkuszy często błędnie określane są przez użytkowników jako papier ścierny na płótnie arkusz. Po drugie, nadaje im odpowiednią wytrzymałość mechaniczną oraz elastyczność. Po trzecie, umożliwia transmisję ruchu i siły, które konieczne są do szlifowania powierzchni różnych materiałów.
Warunki szlifowania określane są głównie przez rodzaj materiału, jego kształt i typ obróbki szlifierskiej. Dlatego są one bardzo zróżnicowane i wymagają od podłoży znacznie odmiennych właściwości. W praktyce oznacza to, że jeden rodzaj podłoża nie jest w stanie spełnić wszystkich możliwych warunków procesów szlifowania. Dlatego stosuje się na nie wiele różnych, specjalnie dobranych materiałów. Jak już wspomniano, podstawowymi z nich są papiery i płótna techniczne. Mówiąc to, faktycznie ma się na myśli wiele rodzajów papierów i płócien technicznych, które różnią się swoimi właściwościami.
Rodzaje papierów i płócien stosowanych ma podłoża materiałów ściernych
Podstawową właściwością papierów stosowanych na podłoża materiałów ściernych jest gramatura. Z nią bowiem związane są takie ich cechy, jak wytrzymałość mechaniczna oraz elastyczność. Biorąc pod uwagę gramaturę, rozróżnia się papiery lekkie należące do grup A, B i C oraz ciężkie D, E i F. Papiery lekkie stosuje się do produkcji materiałów ściernych przeznaczonych ręcznej obróbki szlifierskiej wielu materiałów: od drewna po stal. Zaś z ciężkich wykonuje się bazowe materiały ścierne, z których wytwarza się narzędzia przeznaczone do szlifowania maszynowego, przeważnie w postaci pasów bezkońcowych. Osobną grupę stanowią papiery wodoodporne, które produkowane są z lateksowanego papieru z grup A lub C.
Z kolei z tkanin technicznych wytwarza się płótna ścierne, często określane potocznie jako papier ścierny na płótnie arkusz. Charakteryzują się one dużą wytrzymałością mechaniczną i elastycznością. Wśród nich są płótna lekkie (J), lekkie elastyczne (JF), ciężkie (X), ciężkie elastyczne (XF) i ciężka tkanina poliestrowa (Y). Płótna lekkie J i JF, które mają dużą elastyczność, mogą być wykorzystywane zarówno do szlifowania ręcznego, jak i mechanicznego. Doskonale sprawdzają się obróbce powierzchni profilowanych czy przedmiotów o skomplikowanych kształtach. Natomiast płótna ciężkie X i XF wykorzystuje się wyłącznie w szlifowaniu mechanicznym, zaś ciężką tkaninę poliestrową - w obróbce maszynowej, przeważnie w agresywnej, prowadzonej z dużymi naciskami (posuwem).
Co więc lepsze - papier czy płótno ścierne?
Biorąc pod uwagę podane informacje o papierach i płótnach ściernych, postawione w artykule pytanie „które z nich lepsze” należałoby by uszczegółowić przez określenie „do czego”. Jeśli mamy na przykład na myśli ręczną szlifierską obróbkę niewielkich płaskich powierzchni drewnianych czy lakierowanych, to lepsze będą lekkie papiery. Wykonanymi z nich arkuszami możemy nawet szlifować lakiery samochodowe na mokro. Natomiast jeśli chcemy ręcznie obrabiać przedmioty o skomplikowanej formie, to lepiej jest użyć elastycznych gatunków lekkiego płótna ściernego (J lub JF), gdyż znacznie lepiej niż papier dopasowuje się ono do kształtu ich powierzchni. Warto tu zauważyć, że dostępne jest ono w arkuszach o wymiarach 230 x 280 mm. Można je więc podzielić na mniejsze arkusze o popularnych wymiarach 115 x 280 mm lub 93 x 230 mm stosowanych w szlifierkach oscylacyjnych.
Podsumowując, należy powiedzieć, że zadane pytanie ma dwie wykluczające się odpowiedzi, których słuszność, ogólnie mówiąc, zależy od wymagań konkretnego procesu szlifowania.