Ściernice listkowe to narzędzia niezastąpione w delikatnym szlifowaniu wykończeniowym elementów profilowanych, otworów oraz miejsc trudno dostępnych.
Podstawowe typy ściernic listkowych?
Ściernice listkowe, zastosowanie których dobrze znane i wszechstronne, wykonane są z listków, znanych pod potoczną nazwą jako „lamelki”, zrobionych z płótna ściernego albo włókniny lub z obu tych materiałów w układzie naprzemiennym. Zgodnie z tym, biorąc pod uwagę wykorzystany w ściernicach listkowych materiał ścierny, wyróżnia się trzy podstawowe typy tych narzędzi: wykonane (1) z płótna ściernego, (2) z włókniny szlifierskiej oraz (3) z płótna i włókniny szlifierskiej. Lamelki w ściernicach listkowych są rozmieszczone promieniście wokół osi obrotu ściernicy tworząc bryłę walca. W procesie produkcyjnym, tak ukształtowane lamelki zalewa się w centralnej części specjalną żywicą, która po zastygnięciu stanowi rdzeń ściernicy.
Bardzo ważnym elementem każdej ściernicy listkowej jest rodzaj uchwytu narzędziowego służącego do ich mocowania na wrzecionie szlifierek. Wyróżniamy dwa typy ściernic: trzpieniowe oraz nasadzane (z otworem centralnym). W pierwszym wypadku uchwytem jest walcowy trzpień o średnicy 3 lub 6 mm. W drugim przypadku ściernicę mocuje się pośrednio lub bezpośrednio na wrzecionie szlifierki stacjonarnej lub ręcznej. W zależności od rozmiaru ściernicy otwór wewnętrzny może mieć średnicę 19, 21, 43.1, 68.2 lub 97.8 mm. Do montażu pośredniego służą specjalne talerzyki mocujące SMD 612, których otwór należy dostosować do średnicy wrzeciona.
Jest też dostępny wariant ze zintegrowanym gwint wewnętrzny M14. Pozwala on zamontować taki wyrób bezpośrednio na wrzecionie szlifierki kątowej
Jak łatwo zauważyć, ściernice listkowe trzpieniowe można zamontować w wiertarkach, wiertarko-wkrętarkach, szlifierkach prostych, wałkach giętkich, zaś nasadzane - w szlifierkach stacjonarnych, szlifierkach kątowych i satyniarkach.
Ściernice listkowe - zastosowanie operacyjne i materiałowe
Ściernice listkowe szlifują obwodowo, co wynika z walcowego kształtu ich powierzchni czynnej. W trakcie pracy ich lamelki optymalnie dopasowują się do kształtów obrabianej powierzchni. W tym celu mogą być wstępnie profilowane przez ich wytwórców. Z tychże powodów ściernice listkowe zastosowanie swoje znajdują przeważnie w delikatnym, wykończeniowym szlifowaniu elementów o skomplikowanych kształtach, wnętrz otworów, rowków, profili, jak też miejsc o utrudnionym dostępie dla innych rodzajów ściernic itp.
Szlifowanie wykończeniowe mniej lub bardziej profilowanych powierzchni czy znajdujących się w miejscach trudno dostępnych nie wyczerpuje palety aplikacji tych narzędzi. Sprawdzają się one doskonale w obróbce zgrubnej. Możemy z powodzeniem oczyszczać nimi z brudu powierzchnie profilowane, usuwać też grat, stare warstwy lakierów, podkładów czy farb itp.
Ściernice listkowe mają nie tylko szeroki zakres zastosowań pod względem operacyjnym, ale także materiałowym. Przeznaczone są bowiem do szlifowania metali, stali, stali szlachetnej tworzyw sztucznych, drewna, szpachli, farb i lakierów. Ważnym rodzajem ich aplikacji jest satynowanie powierzchni stali szlachetnej. Służą do tego specjalne ściernice listkowe z otworem mocującym 19 mm, mające średnicę i szerokość wynoszącą do 100 mm.
Jak szlifować ściernicą listkową?
Prawidłowe szlifowanie ściernicami listkowymi jest kluczowe dla uzyskania nią zamierzonego efektu estetycznego, np. w postaci powierzchni o wysokiej gładkości. Należy obrabiać tym narzędziem delikatnie, stosując niewielki posuw. Taka praca umożliwia promieniste rozłożenie przez siłę odśrodkową listków ściernych i zalecane wykorzystanie ich krawędzi w procesie szlifowania. Dzięki temu przebiega on w sposób optymalny i nie dochodzi do przedwczesnego zużycia lamelek. Dlatego efektywność szlifowania zgrubnego zwiększa się nie przez zwiększenie docisku ściernicy listkowej do obrabianej powierzchni, lecz poprzez zmianę jej na mającą lamelki o niższej granulacji. Dobierając ich ziarnistość, należy pamiętać koniecznie o tym, że ściernica listkowa daje znacznie wyższą gładkość powierzchni niż np. pas bezkońcowy o tej samej granulacji. W przypadku konieczności znacznego zwiększenia efektywności szlifowania zgrubnego oznacza to dla użytkownika sięgnięcie po najniższe możliwe granulacje tego narzędzia.
Prawidłowe obwodowe prędkości skrawania dla ściernic listkowych nasadzanych mają wielkość od 38 do 42 m/s, zaś trzpieniowych – od 20 do 25 m/s. Przy tym ściernice listkowe nasadzane o szerokości 100 mm, przeznaczone do satynowania, mogą pracować z maksymalną prędkością obwodową 50 m/s, zaś trzpieniowe - 40 m/s w wypadku tego typu narzędzi o średnicach do 80 mm oraz szerokości do 40 mm lub 32 m/s dla średnic 60 lub 80 mm i szerokości 50 mm.
Obroty ściernic listkowych trzpieniowych zależą nie tylko od ich średnicy czy szerokości, ale także od głębokości zamocowania jej trzpienia w uchwycie szlifierki lub wiertarki. Zaleca się montowanie tych narzędzi z użyciem co najmniej połowy długości trzpienia (20 mm). Jest to warunkiem bezpiecznej pracy i niskiego poziomu wibracji. Aby móc użyć maksymalnych prawidłowych obrotów, należy do mocowania ściernicy listkowej wykorzystać całą długość trzpienia. Jeśli jest to niemożliwe, obroty odpowiednio zmniejsza się, wykorzystując do tego wielkości podawane przez producentów tych narzędzi. W przypadku ściernic nasadzanych z otworem gwintowanym (M14), np. Klingspor WSM617, nie ma takich ograniczeń, można wykorzystać maksymalne obroty szlifierek kątowych klasy 125 mm i szlifować nimi z wysoką prędkością obwodową 80 m/s.