Frezy do stali szlachetnej to specjalistyczne narzędzia. Ich ostrza wykonane z węglika spiekanego mają zoptymalizowane uzębienie ułatwiające obróbkę.
Frezy z węglika spiekanego
To odmiana frezów trzpieniowych. Ich część roboczą, tzw. główkę, wykonuje się z węglika spiekanego. Powodem zastosowania węglika spiekanego na ostrza tych narzędzi są: jego duża twardość i odporność termiczna, w tym na wysokie temperatury. Aby zapobiec wykruszaniu się ostrzy, stosuje się w tych narzędziach węgliki spiekane o strukturze drobnoziarnistej, które mają dużą wytrzymałość na wykruszenia. Dzięki temu frezy z węglika spiekanego charakteryzują się wysoką trwałością. Narzędziami tym możemy obrabiać bardzo dużą grupę materiałów: od stali po duroplasty. Ważną podgrupę tych narzędzi stanowią specjalne frezy do stali szlachetnej.
Frezy do stali szlachetnej
Czym się różnią frezy do stali szlachetnej od innych rodzajów trzpieniowych frezów z węglików spiekanych? Generalnie to narzędzia o tej samej budowie. Można wyróżnić w nich węglikową główkę służącą do skrawania, która stanowi cześć roboczą tych produktów oraz uchwyt narzędziowy, który ma najprostszą formę z możliwych w postaci walcowego trzpienia o średnicach 3 lub 6 mm. Wykonuje się go z węglika spiekanego w przypadku frezów o średnicy do 6 mm i ze stali dla ich średnic większych niż 6 mm. Frezy z węglika spiekanego o średnicach do 6 mm są więc jednorodne materiałowo, zaś mające większą średnicę - 2-materiałowe. W ich wypadku, jak łatwo zauważyć, obie główne części tych narzędzi wymagają połączenia. Do jego wykonania wykorzystuje się technologię lutowania, która zapewnia mu odpowiednio wysoką wytrzymałość mechaniczną i termiczną.
Główka omawianych frezów węglikowych może mieć różne kształty. Najbardziej popularne z nich to walcowy (ZYA lub ZYAS według DIN 8032), kulisto-walcowy (WRC), kulisty (KUD), elipsoidalny (TRE), hiperboliczny z kulistym zakończeniem (RBF), hiperboliczny z ostrym zakończeniem (SPG), płomienisty, stożkowy 60° (KSJ), stożkowy 90° (KSK), kulisto-stożkowy (KEL), ostrostożkowy (SKM) i kątowy (WKN). Frezy węglikowe, a dokładniej mówiąc: ich główki, produkowane są w średnicach 3-25,4 mm. Na ich powierzchni wykonuje się nacięcia, które nazywa się ostrzami frezów. Ich typ stanowi kombinację kształtu i wzoru nacięć oraz decyduje o zastosowaniu materiałowym frezów z węglików spiekanych. Określa też główną różnicę pomiędzy tymi narzędziami. Typów ostrzy jest stosunkowo wiele, w tym większość z nich ma specjalistyczne przeznaczenie i można je kupić na zamówienie. W handlu dostępne „od ręki” są frezy węglikowe z najbardziej popularnymi typami nacięć. Jest ich pięć: uniwersalne typu 2.; do aluminium, metali nieżelaznych i tworzyw sztucznych typu 3.; do metali typu 6.; wysokowydajne do stali typu 10. i wysokowydajne do stali szlachetnej typu 11.
Odpowiadając na zadane wyżej pytanie „Czym się różnią frezy do stali szlachetnej od innych rodzajów trzpieniowych frezów z węglików spiekanych?”, należy powiedzieć, że wyłącznie typem ostrza. W przypadku popularnego typu 11. użytkownik otrzymuje zoptymalizowane uzębienie do frezowania stali szlachetnych austenitycznych, nierdzewnych i kwasoodpornych. Umożliwia ono znacznie bardziej efektywną obróbkę niż uniwersalny typ 6. (tzw. standardowe uzębienie naprzemianskośne).
Prawidłowe prędkości obrotowe frezów do stali szlachetnej
Frezy do stali szlachetnej, tak jak wszystkie frezy trzpieniowe, stosuje się w szlifierkach prostych napędzanych elektrycznie lub pneumatycznie oraz w szlifierkach z wałkiem giętkim. Prawidłowa wielkość ich obrotów zależy od średnicy frezu i rodzaju stali szlachetnej. Podają ją producenci frezów, m.in. Klingspor, w swoich katalogach dostępnych zarówno w formie papierowej, jak i internetowej. Należy ich zaleceń ściśle przestrzegać, gdyż prawidłowe obroty nie tylko zapewniają wysoką jakość i efektywność frezowania stali szlachetnej, ale także umożliwiają wykorzystanie pełnej żywotności tych narzędzi. Zarówno za mała, jak i za duża prędkość obrotowa zmniejsza trwałość frezów do stali szlachetnej, ma też negatywny wpływ na jakość i wydajność pracy. Aby móc w 100% wykorzystać możliwości robocze i cieszyć się pełną żywotnością frezów do stali szlachetnej, warto przestrzegać także następujących 3 praktycznych zaleceń:
• Frezy powinny być pewnie zamocowane, bez luzu;
• w przypadku frezów o wydłużonym uchwycie należy odpowiednio zmniejszyć ich prędkość obrotową;
• maksymalnie 30% długości ostrza frezu powinno mieć kontakt z obrabianym przedmiotem.