Ściernice listkowe to narzędzia, które zaprojektowano specjalnie do pracy w miejscach trudno dostępnych oraz szlifowania wykończeniowego.
Konstrukcja ściernic listkowych i ich podstawowe typy
Zanim omówimy jakie posiadają ściernice listkowe zalety, napiszmy kilka słów na temat konstrukcji tych narzędzi. Narzędzia te do szlifowania wykorzystują listki ścierne zwane też lamelkami. Są one rozmieszczone wachlarzowo-promieniście wokół walcowego rdzenia, do którego są zamocowane. Listki mogą być wykonane z płótna ściernego lub włókniny. Omawiane ściernice mogą więc mieć lamelki płócienne, włókninowe lub naprzemiennie ułożone płócienne i włókninowe, tzw. combi.
Jednakże bardzo często producenci i użytkownicy narzędzi ściernych posługują się dualnym podziałem biorącym pod uwagę zastosowany w omawianych ściernicach uchwyt narzędziowy. Może nim być trzpień stalowy o średnicy 3 lub 6 mm lub okrągły otwór o różnych średnicach, zależnie od średnicy narzędzia, a także otwór z gwintem wewnętrznym M14 (ściernice przeznaczone dla szlifierek kątowych, np. Klingspor WSM 615 i WSM 617). Zgodnie z tym rozróżnia się ściernice listkowe (1) trzpieniowe i (2) nasadzane (z otworem). Pierwsze z nich napędza się szlifierkami prostymi lub szlifierkami z wałkami giętkimi, albo wiertarkami zaś drugie – szlifierkami stacjonarnymi, lub wspomnianymi szlifierkami kątowymi, czy też satyniarkami. W szlifierkach stacjonarnych ściernice listkowe nasadzane montuje się z użyciem pary specjalnych talerzyków. Bardzo dobrym przykładem takich akcesoriów są talerzyki Klingspor SMD 612 mające otwór mocujący, który można powiększyć do rozmiarów średnicy wrzeciona szlifierki.
Podstawowe zalety ściernic listkowych
Jak już wspomniano, szlifowanie omawianymi narzędziami odbywa się obwodowo na skutek ścierania przez końce lamelek powierzchni obrabianego materiału. Tak prowadzona obróbka powierzchniowa jest stosunkowo delikatna w porównaniu do pracy krążka czy pasa ściernego. Daje też znacznie bardziej szalchetny obraz szlifu. Dlatego ściernice listkowe sprawdzają w szlifowaniu wykończeniowym. Można nimi obrabiać zarówno małe, jak i duże powierzchnie. Dodatkową zaletą tych narzędzi jest, na którą oczywiście wpływa delikatna obróbka, jest wysoka żywotność.
Ponieważ ściernice listkowe swoim kształtem dostosowują się do obrabianych przedmiotów, z powodzeniem wykorzystuje się je do szlifowania elementów profilowanych. Szczególnie użyteczne w takich aplikacjach są tego typu narzędzia z nacinanymi lamelkami, np. Klingspor MacMop 650.
Z kolei ściernic listkowych trzpieniowych o niewielkiej średnicy można użyć do obróbki powierzchni w miejscach trudno dostępnych. Ale na tym nie koniec, gdyż okazało się, że omawiane narzędzia bardzo dobrze radzą sobie z usuwaniem zabrudzeń czy warstw lakierów i farb. Można nimi też gratować i szlifować zgrubnie. O ich pełnym spektrum zastosowań operacyjnych – od szlifowania zgrubnego do wykończeniowego – świadczy duży zakres granulacji ziarna ściernego ich lamelek, który rozciąga się od P40 do P600.
Jednakże ściernice listkowe zalety swoje pokazują nie tylko poprzez szeroki zakres wykonywanych operacji szlifierskich, ale także przez możliwość obrabiania nimi dużego spektrum materiałowego. Są one używane do szlifowania metali nieżelaznych, stali, stali szlachetnej, szpachli, farb i lakierów, tworzyw sztucznych, drewna itd. Ważnym zastosowaniem ściernic listkowych jest też satynowanie stali szlachetnej. Przeznaczone są do tego ściernice nasadzane o średnicy i szerokości 100 mm lub rzadziej 50 mm z otworem mocującym 19 mm.
Reasumując, można stwierdzić, że ściernice listkowe zalety mają różnorodne i dlatego należy je uznać za narzędzia w dużym stopniu uniwersalne.
Jak prawidłowo szlifować ściernicami listkowymi, aby wykorzystywać wszystkie ich zalety?
Narzędziami tymi szlifuje się delikatnie, używając do tego krawędzi lamelek, dbając o promieniste ich rozłożenie i stosując niewielkie posuwy. Agresywność szlifowania zwiększa się przez zmianę granulacji na niższą, a nie przez zwiększanie posuwu. Przy doborze granulacji należy wziąć pod uwagę fakt, że ściernica listkowa daje znacznie niższą chropowatość powierzchni w porównaniu np. do pasa bezkońcowego, który ma tę samą granulację co ona.
Podczas szlifowania ściernicami listkowymi bardzo ważne je stosowanie prawidłowych prędkości obrotowych. Dokładne ich wartości podają producenci tych narzędzi, np. Klingspor. Dlatego należy stosować się do ich zaleceń.
Warto także zwrócić uwagę na fakt, że maksymalne obroty ściernic listkowych trzpieniowych są nie tylko warunkowane średnicą tych narzędzi, lecz także głębokością zamocowania ich trzpienia w uchwycie narzędziowym maszyny napędzającej, np. szlifierki prostej czy wiertarki. Powinno się wykorzystywać do montażu ściernicy listkowej co najmniej połowę długości jej trzpienia. Zapewnia to zarówno bezpieczne szlifowanie, jak i stosunkowo niski poziom drgań. Jak wiadomo, wibracje nie tylko negatywnie wpływają na żywotność narzędzi ściernych, ale także obniżają jakość szlifowania. Dlatego z maksymalnymi obrotami można szlifować tylko wtedy, gdy do mocowania ściernicy użyto całego trzpienia.